Η πιο δημοφιλής θεραπεία που χρησιμοποιείται για αισθητικούς λόγους στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως. Προτιμάται τόσο για την ασφάλεια και απλότητα της εφαρμογής της, όσο και για το πολύ καλό αποτέλεσμα της. Εφαρμόζεται από εξειδικευμένους ιατρούς ενίοντας το υλικό στους μύες του προσώπου με αποτέλεσμα την πρόληψη της δημιουργίας νέων ρυτίδων και τη λείανση ήδη υπαρχουσών ρυτίδων. Επιτυγχάνει λοιπόν τη πρόληψη της γήρανσης καθυστερώντας τα σημάδια του χρόνου.
Το botox είναι μια πρωτεΐνη (βοτουλυνική τοξίνη τύπου Α) που προέρχεται από το αναερόβιο Grαm (+) βακτηρίδιο Clostridium botulinum και χρησιμοποιείται για ιατρικούς λόγους από τη δεκαετία του ’70, κυρίως για νευρολογικές παθήσεις. Η πρώτη αναφορά θεραπευτικής εφαρμογής του botox δημοσιεύτηκε το 1980 από τον οφθαλμίατρο Alan Scott και τους συνεργάτες του, για τη διόρθωση στραβισμού σε πειραματόζωα. Το 1989 το botox έλαβε έγκριση από τον FDA για θεραπευτική χρήση στραβισμού και βλεφαρόσπασμου. Για αισθητικούς λόγους άρχισε να χρησιμοποιείται από το 1990 έχοντας προληπτική δράση στην εμφάνιση των ρυτίδων έκφρασης σε μεσόφρυο, μέτωπο και πόδι χήνας, όμως δεν έχει επίδραση στις στατικές ρυτίδες. Χρησιμοποιείται επίσης θεραπευτικά στην υπεριδρωσία παλαμών, πελμάτων και μασχαλών, και στη χρόνια κεφαλαλγία τάσης. Η μακρόχρονη χρήση της ουσίας χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες αποδεικνύει την ασφάλεια της συγκεκριμένης θεραπείας.
Το botox ενίεται στους γραμμωτούς μύες του προσώπου και δρα στις προσυναπτικές μεμβράνες των χολινεργικών νευρικών ινών αναστέλλοντας την απελευθέρωση της ακετυλοχολίνης στη νευρομυική σύναψη. Σε μια φυσιολογική νευρομυική σύναψη, το νευρικό ερέθισμα προκαλεί απελευθέρωση ακετυλοχολίνης, η οποία προκαλεί τη σύσπαση του μυός. Ουσιαστικά η αναστολή της απελευθέρωσης της ακετυλοχολίνης εμποδίζει τη σύσπαση του μυός. Η περιφερική αναστολή της νευρομυικής δραστικότητας προκαλεί μυική αδυναμία, η οποία αποφέρει το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Η μυική λειτουργία αρχίζει να αποκαθίσταται συνήθως στους τρεις μήνες και ολοκληρώνεται μέχρι τον έκτο μήνα.
Το botox αποτελεί μια αποτελεσματική και ασφαλή θεραπεία των ρυτίδων έκφρασης του προσώπου (υπερδυναμικές ρυτίδες) και πιο συγκεκριμένα χρησιμοποιείται για ρυτίδες μετώπου, περιοφθαλμικές ρυτίδες (πόδι χήνας), ρυτίδες μεσόφρυου, παραρινικές ρυτίδες (bunny lines), περιστοματικές ρυτίδες, ρινοχειλικές ρυτίδες και ρυτίδες λαιμού. Συνδυάζεται επίσης άριστα με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές ανανέωσης προσώπου (laser, αυτόλογη θεραπεία με PRP) και με χρήση δερματικών εμφυτευμάτων (υαλουρονικό οξύ, νήματα PDO).
Η έναρξη δράσης του botox παρατηρείται μετά από 5 εώς 7 ημέρες.
Διαδικασία
Είναι μια γρήγορη, εύκολη και ανώδυνη διαδικασία που διαρκεί 10-20’. Ο ασθενής προσέρχεται στο ιατρείο, ενημερώνεται για τη θεραπεία και τα αποτελέσματά της, ακολουθεί η λήψη ιστορικού, η φωτογράφιση του προσώπου και στη συνέχεια η έγχυση του botox με πολύ μικρή βελόνα που καθιστά τη θεραπεία σχεδόν ανώδυνη. Γίνεται χρήση πάγου όπου κρίνεται απαραίτητο ώστε να μειωθούν πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες καθώς και το αίσθημα του πόνου.
Παροδικό οίδημα, εκχύμωση στο σημείο της έγχυσης και παροδική υπαισθησία μπορεί να παρατηρηθούν μετά τη θεραπεία με διάρκεια από λίγες ώρες έως λίγες εβδομάδες. Για την αποφυγή των εκχυμώσεων συνίσταται η αποφυγή λήψης ασπιρίνης, μη στεροϊδών αντιφλεγμονοδών και αντιπηκτικής αγωγής 3 ημέρες πριν την έγχυση. Πέραν από τις ανεπιθύμητες ενέργεις στα σημεία της έγχυσης μπορεί να παρατηρηθεί ήπια κεφαλαλγία, γριππώδης συνδρομή που υφίονται μετά από λίγες ώρες ή ημέρες. Σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες παρατηρούνται μόνο κατά τη θεραπευτική χρήση του botox και όχι κατά τη χρήση του για αισθητικούς λόγους.
Το άτομο επιστρέφει στις καθημερινές του δραστηριότητες άμεσα χωρίς να γίνεται αντιληπτό ότι έχει κάνει κάποια θεραπεία. Τα αποτελέσματα ξεκινούν να φαίνονται σε 5 έως 7 ημέρες με το μέγιστο του αποτελέσματος στις 10-15 ημέρες.
Τότε γίνεται και το retouch, δηλαδή επανεξέταση, εξατομίκευση και διόρθωση πιθανών ασυμμετριών. Το αποτέλεσμα είναι αίσθηση νεανικότητας, μείωση ρυτίδων χωρίς να αλλοιώνονται τα φυσικά χαρακτηριστικά και η εκφραστικότητα. Η επιτυχία του έγκειται σ’ ένα φυσικό αποτέλεσμα όπου δε γίνεται αντιληπτή η παρέμβαση.
Αντενδείκνυται σε άτομα με νευρομυϊκές παθήσεις και ιδιαίτερα νόσους του κινητικού νευρώνα (μυασθένεια Gravis, πλάγια μυοατροφική σκλήρυνση). Άλλες αντενδείξεις είναι η λοίμωξη στο σημείο της έγχυσης και η γνωστή υπερευαισθησία σε κάποιο από τα συστατικά του προϊόντος (αλλαντική τοξίνη, λευκωματίνη, φυσιολογικός ορός). Αποφεύγεται επίσης σε περίπτωση εγκυμοσύνης και γαλουχίας καθώς δεν έχει μελετηθεί σε παρόμοια περιστατικά. Ανήκει στην κατηγορία C των φαρμάκων αν και μέχρι σήμερα δεν έχει αναφερθεί καμία περίπτωση τερατογένεσης σε χρήση κατά την εγκυμοσύνη.
Η δράση του botox επηρεάζεται από τη λήψη κάποιων φαρμάκων όπως αμινογλυκοσίδες, πενικιλλαμίνη, κινίνη και αναστολείς διαύλων ασβεστίου και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα με τη θεραπεία.
Μετά τη χορήγηση του botox καλό είναι να αποφεύγεται το τρίψιμο, ξάπλωμα και σκύψιμο για 3-4 ώρες. Επίσης απαιτείται προσοχή στην αυξημένη θερμοκρασία καθώς η τοξίνη είναι θερμοευαίσθητη και μπορεί να εμποδιστεί η δράση της, για αυτό καλό είναι να αποφεύγεται το καυτό νερό, το στέγνωμα των μαλλιών με πιστολάκι και η έντονη άσκηση για 2 με 3 ημέρες.
Η διάρκεια του αποτελέσματος ποικίλει ανάλογα με το μυικό τύπο:
• Ορθοκινητικοί τύποι μυών: 7 έως 9 μήνες, καθώς οι μιμιτικές εκφράσεις γίνονται για την έκφραση του συναισθήματος.
• Υπερκινητικοί τύποι μυών: όχι πάνω από 6 μήνες. Εδώ δεν υπάρχει συγχρονισμός μιμητικών εκφράσεων και συναισθημάτων καθώς υπάρχει έντονος μυικός σπασμός. Στόχος είναι η θεραπεία να πραγματοποιέται 2-3 φορές το χρόνο με τη μικρότερη δυνατή δόση.
• Υπερτονικοί τύποι μυών: 1 έως 2 μήνες. Η μυική σύσπαση είναι πάρα πολύ έντονη και το αποτέλεσμα έχει αρχικά πολύ μικρή διάρκεια και οι ρυτίδες δεν εξαφανίζονται τελείως. Χρειάζονται 4 με 5 θεραπείες το χρόνο ώστε σταδιακά ο υπερκινητικός τύπος μυών να μετατραπεί σε υπερκινητικό τύπο. Απαιτείται πολύ καλή εξήγηση του αναμενόμενου αποτελέσματος από το γιατρό στον ασθενή ώστε να κατανοήσει το ρεαλιστικό αποτέλεσμα που μπορεί να επιτευχθεί στην συγκεκριμένη περίπτωση.
Η κατανόηση του μηχανισμού δράσης, η γνώση της ανατομίας των μυών του προσώπου και η σωστή τεχνική συμβάλλουν στην ελαχιστοποίηση των ανεπιθύμητων ενεργειών της τοξίνης για αυτό και η θεραπεία με botox πρέπει να γίνεται από ειδικά εκπαιδευμένους ιατρούς. Όταν η ουσία ενίεται στα σωστά ανατομικά σημεία και στη σωστή δόση, οι εκφράσεις και τα χαρακτηριστικά του προσώπου δεν αλλοιώνονται, αντιθέτως αναδεικνύονται, καθώς το πρόσωπο φαίνεται εντυπωσιακά πιο ξεκούραστο και νεανικό.
Στο ιατρείο μας χρησιμοποιείται αποκλειστικά το Botox (Allergan) κρυσταλλικής μορφής με περιεκτικοτητα 100U ανά φιαλίδιο, το οποίο ανασυστάται με στείρο διάλυμα φυσιολογικού ορού ώστε να διατηρείται η σταθερότητα του διαλύματος και να μην πονάει η έγχυση.
Η χρήση του botox λειτουργεί κυρίως προληπτικά και για αυτό καλό είναι η θεραπεία με botox να ξεκινήσει έγκαιρα πριν προλάβουν να εγκατασταθούν οι ρυτίδες ώστε να διατηρήσει για πολλά χρόνια το πρόσωπο τη νεανικότητά του. H κατάσταση του προσώπου και όχι η ηλικία καθορίζουν την ανάγκη για την εφαρμογή της θεραπείας με Βotox καθώς οι ρυτίδες αναπτύσσονται με διαφορετική ταχύτητα και έκταση άναλογα με το δέρμα του καθενός.Πρακτικά, η εφαρμογή ξεκινά συνήθως μετά το 25ο έτος της ηλικίας, ενώ είναι προτιμότερη η έναρξή της πριν το σχηματισμό βαθιών ρυτίδων και πτυχώσεων στο πρόσωπο, όπου όταν πλέον σχηματιστούν, το Botox δεν επαρκεί για την αντιμετώπισή τους.
Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε ακούσει την ανησυχία ότι αν κάποιος διακόψει το botox μετά το πρόσωπο του θα είναι σε χειρότερη κατάσταση. Στην περίπτωση που διακόπτεται η εφαρμογή Botox, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα καθώς η σύσπαση των υπεύθυνων μυών επανέρχεται και η διαδικασία της γήρανσης με το σχηματισμό ρυτίδων συνεχίζει τη φυσιολογική προ botox πορεία της.